Türkiye’nin en önemli damızlık koza yetiştiriciliği yapılan İnegöl'de İhsaniye köyünde bu meslek eskisi kadar rağbet görmüyor.
Önceki yıllarda köyün yarısından fazlası damızlık koza yetiştirirken, bu yıl sadece 3 aile evlerinin bahçesindeki belirli yerlerde koza yetiştiriyor. Bursa Koza Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (Kozabirlik) tarafından köylüye ücretsiz olarak dağıtılan canlı yumurtalar köylüler için önemli bir gelir kaynağı olmasına rağmen, dut ağaçlarındaki zirai ilaçlardan kaynaklı koza yetiştiriciliği bitme noktasına geldi. Köylülerin talebi doğrultusunda verilen canlı yumurtaların 1 kutusundan 20 bin canlı yumurta çıkıyor. 1 kutu böcek yetiştiren aile bin 500 TL ile 2 bin TL arası değerle Kozabirlik tarafından alınıyor. 20 bin canlı yumurtanın 40 gün içinde yetişip kozaya girmesi ile birlikte 35-40 kilogram koza elde ediliyor. Elde edilen kozalar Kozabirlik’te tek tek kesilerek erkek ve dişileri ayrılıp Türkiye’nin her yerine gönderilmek üzere yumurtalar elde ediliyor.
Bu yıl İhsaniye köyünde koza yetiştiren 3 aileye yaklaşık 200 bin canlı yumurta verildi. Bu da köylülere 20 bin TL gelir getirecek. 30 yıldır kendisinin, şimdi de çocukları ve torunlarının damızlık koza yetiştiriciliği yaptığını dile getiren Emine Buran, geçmiş yıllarda koza yetiştiriciliği yapan çok aile olduğunu, fakat bu yıl 3 aile kaldıklarını ifade etti. Eskiden ailelerin kendilerinin koza yetiştirdiğini bu gün ise kontrollü yapıldığını söyleyen Buran, ”Artık sayılı kişiler bakıyor. Yaprağı dışarıdan getiremedik. Geçen sene komşunun böcekleri hastalandı. Hiç koza yapamadı. Bu yıl artık köyün içinde ne kadar dut yaprağı bulduysak onları getirdik. 40 günde böcekler yetişiyor ve kozaları toplamaya başlıyoruz. Biz buradan kozayı veriyoruz, onlar da kesip böcekleri alıyorlar. İpeği ile ne yaparlar bilemiyorum” dedi.
Böceklerin belirli ısıda yetişmesi gerektiğini anlatan Buran, “Soğuk havalarda soba yakıyoruz. Artık sobayı dışarı çıkardık. Böcekler yetişince soba istemiyorlar. Camları da açarız birkaç gün sonra. Havalı yerde dururlar. Çalıları dikeli de 2 gün oldu” şeklinde konuştu.
Böcek yavrularını Kozabirlik’ten ücretsiz aldıklarının8 altını çizen Buran, “Kozabirlik’ten her gün gelip kontrol ederler. Yaprak az geldiği için yetiştirenlerin sayısı azaldı. Dışarıdan gelen yapraklar zehirli oluyor. Bizim ovanın yaprağı çoktur, ama böceği hasta edersin. Köyün içinden idare etmeye çalıştık. Torunlarım, çocuklarım artık bu işi yapıyor. Biz her yıl yapıyoruz” ifadelerini kullandı.
