Girişimci ve sanayicilerin yıllardır beklediği Sınaî Mülkiye Kanunu TBMM’de kabul edildi. Resmi gazetede yayınlandıktan sonra yürürlüğe girecek olan 6’sı geçici toplam 199 maddeden oluşan kanunun, patent ve tasarım meselelerine çözüm getirmesi bekleniyor.
Tasarının TBMM’de kabul edilmesi, Sınaî Hakların korunmasının kanunî zemine oturtulması yönünde beklentileri olan İnegöllü mobilyacı ve işadamları tarafından memnuniyetle karşılandı. Sınaî Mülkiyet Kanunu’yla ilgili değerlendirme yapan İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası (İTSO) Başkanı Metin Anıl, kanunun mobilya sektörünün önde gelen merkezlerinden İnegöl’ü yakından ilgilendirdiğini söyledi. Anıl, sınaî hakların korunmasının 1995 yılında bu yana kanun hükmünde kararnameler ile sağlanmaya çalışıldığını, ancak hukukî boşluklar yüzünden bu alanda sıkıntılar yaşandığını söyledi. Anıl, "Sınaî hakların korunmasındaki eksiklik, özellikle mobilya sektöründe taklitçiliği önleyememekteydi. Bu durum teknik gelişimin de önünde önemli bir engel olarak duruyordu. Yasal koruma sağlanamaması, mucit ve tasarımcıların şevkini kırıyordu. Geç de olsa bu alandaki kanunî boşluğun giderilmesi, mobilyacı sanayici ve işadamlarımıza rahat bir nefes aldırdı. Sınaî hakların korunması konusundaki düzenlemelerin bu alanda bilinçlenmeyi de beraberinde getireceğini ve ülkemizin kalkınmasına olumlu katkıda bulunacağına inanıyoruz" dedi.
Kabul edilen ve resmi gazetede yayınlandıktan sonra yürürlüğe girecek olan Sınaî Mülkiyet Kanunu, Türkiye’nin AB müzakere sürecinde yer alan önemli konulardan biri olarak görülüyordu. Kanun, marka, coğrafi işaret, tasarım, patent, faydalı model ile geleneksel ürün adlarına ilişkin hakların korunmasını ve bu süreçteki teknolojik, ekonomik ve sosyal ilerlemenin gerçekleşmesine katkı sağlamayı amaçlanıyor. Yeni düzenlemede, Türk Patent Enstitüsü’nün adı da Türk Patent ve Marka Kurumu, kısa adıyla Türk Patent olarak düzenlendi.
Tescil tarihinden itibaren 5 yıl içinde haklı bir sebep olmadan tescil edildiği mal veya hizmetler bakımından marka sahibi tarafından Türkiye’de ciddi biçimde kullanılmayan ya da kullanımına 5 yıl kesintisiz ara verilen markanın iptaline karar verilecek. Tescilli markanın koruma süresi başvuru tarihinden itibaren 10 yıl olacak. Bu süre, 10’ar yıllık dönemler halinde yenilenecek. Kanuna göre üniversiteler de buluşları için patent alma hakkına sahip olabilecek.
Marka sahibinin kontrolü altında birçok işletme tarafından o işletmelerin ortak özelliklerini, üretim usullerini, coğrafi menşelerini ve kalitesini garanti etmeye yarayan işaret, garanti markası olacak. Tescil edilmiş coğrafi işaretin veya geleneksel ürün adının kullanım hakkına sahip olan kişiler, bunları, amblem ile birlikte ürün veya ambalajı üzerinde kullanacak. Coğrafi işaretler bakımından amblemin kullanılması mecburî olacak.
Patent hakkı, koruma süresinin dolması, patent sahibinin patent hakkından vazgeçmesi veya yıllık ücretlerin öngörülen sürelerde ödenmemesi halinde sona erecek. Teknolojinin her alanındaki buluşlara, yeni olması, buluş basamağı içermesi ve sanayiye uygulanabilir olması şartıyla patent verilecek. Patentin koruma süresi 20 yıl, faydalı modelin koruma süresi 10 yıl olacak.
Taklitçiliğe hapis cezası geliyor
Kanun, ürün taklitçiliğine de cezai müeyyideler getiriyor. Buna göre Taklit ürün üretenlere 1-3 yıl arasında hapis cezası verilmesi, yakalanan taklit ürünlere el konulması, patent, marka, tasarım ve coğrafi işaret ihlaline 1 milyon TL ‘ye kadar para cezası verilmesi öngörülüyor.
